Geschiedenis van de piro

De piro vinden we vooral terug in een stuk van Zuid-West-Vlaanderen namelijk de streek van Anzegem tot Spiere. Aanpalende gemeenten kenden ook het gebruik zoals in Wortegem (Oost-Vlaanderen), Heestert, Otegem, Ingooigem. Vreemd genoeg is het gebruik in andere buurgemeenten helemaal niet bekend zoals in Vichte, Deerlijk, enz.

De piro is “meegekomen” met de grensarbeiders die naar Frankrijk gingen werken. De grensarbeiders van de bovenvermelde gemeenten trokken meestal voor een langere periode naar het noorden van Frankrijk om te werken in de textielindustrie.

In de streek van Rijsel bestond en bestaat er nog altijd een traditionele kermis “La ducasse à Pierrots”. Deze kermis werd georganiseerd door de herbergiers. De deelnemers betaalden voor de maaltijd en de menige pintjes die er gedronken werden. Het was bijna altijd een driedaagse aangelegenheid.

Op de kermis werd worst geserveerd met bonen en brood. Dit was het basisgerecht maar vaak werden er aardappelen bij geserveerd. Het gerecht werd soms aangevuld met andouillette, varkenspoten, pensen en zelfs konijn maar het belangrijkste was toch de worst. Het feest had plaats op zaterdag, zondag en maandag.

De donderdag na de “ducasse à Pierrots” trakteerde de herbergier met gratis worsten en brood uit dank. De Vlaamse grensarbeiders waren er als de kippen bij om de gratis worsten te verzamelen als proviand voor hun terugreis naar huis. Het brood werd gebruikt als verpakking. Ze stopten de vettige gebakken worsten in een stuk brood anders was hun ransel één vettige boel. Ze aten de worsten met brood en al op. Zo brachten ze de “Pierrot” mee naar hun streek maar de naam veranderde naar “Piro”. Hoe de piro geëvolueerd is naar zijn huidige productievorm is geschiedenis.

De grensarbeiders kwamen thuis maar stapten meestal eerst binnen in de lokale herberg om hun zuur verdiende centen om te zetten naar wat vertier. De meegebrachte piro’s werden opgewarmd en als lekkernij genuttigd bij menige pintjes bier of druppeltjes jenever.

Stillaan kregen deze officieuze gelegenheden de naam “pirobak”. Na verloop van tijd was er een wildgroei aan pirobakken zodat de gemeentebesturen de pirobakken moesten organiseren. In de deelgemeente Tiegem werden al vanaf 1905 de pirobakken in de herbergen door de gemeente gecoördineerd. In 1905 werd een eerste affiche uitgegeven met daarop 70 herbergen vermeld. Deze coördinatie van de pirobakken wordt tot op vandaag nog altijd gedaan door de gemeente Anzegem.

In de gemeente Anzegem is de traditie van de pirobak nog altijd heel levendig. Praktisch alle cafés plannen in overleg met de gemeente hun pirobak. Dit kan op zaterdag of zondag of op beide dagen in een weekend plaats vinden.

Veel mensen komen vroeg op de dag naar de pirobak om een voorraad koude piro’s mee te nemen naar huis. Later op de dag groeit het aantal aanwezigen gestadig tot in bepaalde cafés de deur niet meer dicht kan. Het is vooral een sociaal gebeuren waar de mensen van de gemeente elkaar kunnen ontmoeten bij een lekker pintje en een piro.

Bij de bakkers in de gemeente Anzegem kunnen vaak piro’s gekocht worden om thuis te nuttigen. Hierbij vervalt natuurlijk het sociaal aspect. Omdat de mensen nu eenmaal graag samenkomen blijft echter het gebruik in de cafés nog altijd furore maken.

Naast de cafés zijn er ook tal van verenigingen die zelf een pirobak organiseren met het doel wat geld in het laatje te brengen. Soms gebeurt dat in een café of in een andere locatie.